U2: "Songs Of Innocence"

26/10/2014

Κατηγορία: Κριτικές

4929

Με το συγκεκριμένο συγκρότημα, το δύσκολο είναι να διαχωρίσεις το status που έχουν αποκτήσει τα τελευταία 25 χρόνια από την εκάστοτε μουσική τους προσφορά. H μεταμόρφωσή τους από λάτρεις της αμερικάνικης μουσικής παράδοσης σε ξεδιάντροπο ποπ φαινόμενο μέσα στη δεκαετία του '90 αποξένωσε το κοινό που τους γνώρισε στην αυγή των '80s ως την αιχμή του απρόβλεπτου, ασυμβίβαστου, εμπνευσμενου, «νέου» ροκ.

 

To Νοέμβριο του '91, τα νεόκοπα τότε ιδιωτικά κανάλια έδειχναν σε ζωντανή σύνδεση το για τη ζώρα μας πρωτοφανές: ουρές εκατό μέτρων έξω απ΄το "Happening" για να αγοράσουν οι trendηδες πρώτοι - πρώτοι το "Achtung Baby".
Ακολούθησε η εργολαβία του ακτιβισμού, η ανενδοίαστη παράδοση των μελών του γκρουπ στις καταναλωτικές υπερβολές που υποτίθεται ότι κατέκριναν με τα "
Zooropa" και "Pop" και η παρουσία του δισεκατομμυριούχου Bono από τη μία ως spokesman των απανταχού καταφρονεμένων και από την άλλη ως επίτιμου συνδαιτημόνα των μισών πολιτικών χαρτογιακάδων του πλανήτη.
Η αίσθηση ότι το «τελευταίο μεγάλο συγκρότημα» είχε πλέον συνειδητά μεταβληθεί σε όλα αυτά που ξεκίνησε να αντιπαλεύει όταν πόζαρε σκυθρωπό και αποφασισμένο με φόντο τον συννεφιασμένο ουρανό, το '81, ενισχυόταν, ενώ οι πωλήσεις αντιτύπων και εισητηρίων εκτινασσόταν.
 
Ο ερχομός της δεκαετίας των '00s έφερε την προσγείωση.
Παρά την δυσθεώρητη εμβέλειά τους και την μαζικότητα στην προώθηση κάθε νέας κυκλοφορίας, καταγράφεται μια επιστροφή στην ουσία της μουσικής, με άλμπουμ λιγώτερο επιτηδευμένα, περισσότερο κιθαριστικά.
Το Σεπτέμβριο του '10 στο Ο.Α.Κ.Α. σελέμπριτυς, ξενιτεμένοι, χτεσινοί και (καλοκρυμμένοι) «αρχαίοι» φανς υπήρξαν μάρτυρες ενός συγκροτήματος τεράστιου, που κυριαρχεί στη σκηνή με ερμηνείες προγραμματισμένα εύστοχες, μεγεθυμένες μέσα από μια ακριβή (και με τις δύο έννοιες της λέξης) οπτική επεξεργασία.

 
Τέσσερα χρόνια μετά, το καινούριο τους άλμπουμ "Songs Of Innocence" κυκλοφόρησε δωρεάν αποκλειστικά για τους χρήστες των υπηρεσιών των διαδικτυακών καταστημάτων i-tunes και έγινε «η μεγαλύτερη κυκλοφορία μουσικού άλμπουμ στην ιστορία», αφού χωρίς καν τη συναίνεση των χρηστών, το άλμπουμ προστέθηκε αυτόματα στις λίστες με ψηφιακά τραγούδια 500.000 ανθρώπων σε 119 χώρες.
 
Είναι, λοιπόν, πιο δύσκολο από ποτέ σήμερα, να αποτιμήσει κανείς το ποιά είναι κάθε φορά η πραγματική μουσική συνεισφορά των U2, αφού καλείται να παραμερίσει το υποβλητικό τους στάτους, να κρίνει πέρα από και παρά την ύπαρξη μιας ενοχλητικής βεβαιότητας : ότι το brand name τους αποτελεί ένα από τα πιο καθιερωμένα εργαλεία του συστήματος της αγοράς για να αιχμαλωτίσει τους μουσικόφιλους στην μέγκενη της κατανάλωσης. Ακόμη και χωρίς τη συναίνεσή τους.
 
Αν πάντως τα καταφέρει κανείς να δει και να ακούσει τη μουσική πέρα από αυτή τη συνθήκη, αντικρύζει κατάματα ένα γκρουπ που δεν έχει να αποδείξει τίποτε. Όχι όμως με την συμπλεγματική, ομφαλοσκόπο αντίληψη πολλών 50άρηδων ροκ σταρ που προσπαθούν να παρεκκλίνουν, ή να «πειραματιστούν» για να ξεφύγουν απ΄τη σκιά τους. Οι U2, σήμερα, δείχνουν να ξέρουν πολύ καλά ποιοί είναι. Και το μόνο που ψάχνουν είναι καθαρές μελωδίες, με ενορχηστρώσεις που να τους στρώνουν γάντι, ώστε να μπορούν να καταγράψουν μουσικά κομμάτια με συναισθηματικό βάρος κρίσιμο πρώτα για τους ίδιους.
 
Με στιχουργικό περιεχόμενο να αντικατοπτρίζει τις εμπειρίες, τα όνειρα και τις μνήμες από τα νεανικά χρόνια των μελών του γκρουπ στην Ιρλανδία, το άλμπουμ καταφέρνει να αποδώσει αυτή την επιστροφή στις πρωταρχικές αξίες, μουσικά και στιχουργικά. Θά' λεγε κανείς, είναι ο ήχος μιας κάθαρσης.
 
Ξεκινά με μια φωνακλάδικη ωδή από χερουβείμ με σκισμένα τζην, το "The Miracle (Of Joey Ramone)", όπου ο Bono αποτίει φόρο τιμής στον "most beautiful sound I' ve ever heard", αυτόν του D.I.Y. θορύβου που έκανε όλους τους συνομιλίκους του να φτιάξουν γκρουπ και να μάθουν κιθάρα. Το "Every Breaking Wave", με το υπνωτιστικό μπάσο του Adam Clayton, έχει τη ποπ αύρα του "With Or Without You", μιλάει για έναν επικείμενο χωρισμό και σε αφήνει πράγματι "helpless against the tide". Ένα προς ένα τα κομμάτια φέρνουν απόηχους από τα eighties, από τα πρώτα άλμπουμ. Η ενορχήστρωση είναι λιτή, (αυτό που λένε οι επαίοντες "organic"), με φυσικούς new wavισμούς στο ύφος απ΄άκρη σ΄άκρη.
 
Το "Song For Someone", ας πούμε, έχει τη νοσταλγική ποιότητα που έρχεται από τα κομμάτια του "War" και το "This Is Where You Can Reach Me Now" (αφιερωμένο στην πολλαπλή επιρροή της περσόνας του Joe Strummer) παραπέμπει ακόμη και στο πρώτο τους άλμπουμ.
Ό,τι και να πει κανείς, ο
Bono έχει ένα βάθος στη φωνή ["Iris (Hold Me Close)", γραμμένο για την πρόωρα χαμένη μητέρα του] ανεξίτηλο, ακόμη κι αν διαβάζει μενού κινέζικου εστιατορίου, ενώ ο  Edge (που εδώ και 15 χρόνια δεν αποφεύγει τα καθαρόαιμα ροκ ριφ, όπως στο "Cedarwood Road"), γεμίζει κάθε γωνία του ήχου με τις φράσεις του, το σήμα κατατεθέν των πρώιμων U2. Το "Raised By Wolves" αφορά τις βομβιστικές επιθέσεις του στο Δουβλίνο του '74 και το ανατριχιαστικό "Sleep Like A Baby Tonight" δεν είνα μια ποπ σερενάτα, αλλά έχει γραφτεί για κάτι ιδιαίτερα απεχθές και ανίερο (το ψεύτικο φαλσέτο του Bono κλέβει την παράσταση στη γέφυρα), όπως η παιδοφιλία.

Ο επίλογος σε όλη αυτή τη αναδρομή έρχεται με το συνοφρυωμένα ενήλικο "The Troubles", όπου ο Bono (σε ένα απροσδόκητο ντουέτο με την Σουδέζα ποπ σταρ Lykke Li) προειδοποιεί ότι το πέρασμα των χρόνων δεν σβήνει τις εσωτερικές συγκρούσεις της νιότης, απλώς φέρνει μεγαλύτερη αγωνία και σύγχυση ("You think it's easier to put your finger on the trouble - When the trouble is you").
 
Η επανειλημμένη ακρόαση αποδεικνύει γιατί η συλλογή των 48 λεπτών (11 κομμάτια) φέρει τον πολύ ταιριαστό τίτλο «Τραγούδια Αθωότητας». Μια επιτυχημένη απόπειρα ενός κορυφαίου γκρουπ για επιστροφή σ΄έναν ήχο χωρίς βαρίδια, χωρίς τις προϋποθέσεις του υψηλού προφίλ που επιβάλλει το σταρ-σύστεμ. Ήχο αυτοφυή και συναισθηματικό, σχεδόν αταίριαστο για την βιολογική ηλικία των μελών του (με εξαίρεση ίσως το τελευταίο κομμάτι - "The Troubles").
Το συμπέρασμα, παρά τα παραπάνω «ζητήματα
status» που ανακύπτουν, είναι ένα : Ακόμη και οι larger than life ροκ σταρ, έχουν το δικαίωμα να μοιραστούν με το κοινό τους την απενοχοποίηση, ιδίως όταν ακούγονται τόσο ευθείς.  
 
Παναγιώτης Παπαϊωάννου

// Old Time Rock

// Live Favorites